Віктар Аркадзевіч Белы

Віктар Аркадзевіч Белы
Дата нараджэння	1 (14) студзеня 1904
Месца нараджэння	Бярдзічаў, Бярдзічаўскі павет[d], Кіеўская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	6 сакавіка 1983(1983-03-06) (79 гадоў)
Месца пахавання	Данскія могілкі[d]
Краіна	СССР
Альма-матар	Маскоўская дзяржаўная кансерваторыя імя П. І. Чайкоўскага
Месца працы	Маскоўская дзяржаўная кансерваторыя імя П. І. Чайкоўскага Беларуская дзяржаўная кансерваторыя імя А. В. Луначарскага
Музычная дзейнасць
Прафесіі	кампазітар, музычны педагог, прафесар
Грамадская дзейнасць
Партыя	КПСС
Член у	Саюз кампазітараў СССР[d]
Узнагароды

Віктар Аркадзевіч Бе́лы (сапраўднае імя — Давыд Аронавіч Бе́лы; 14 студзеня 1904, г. Бярдзічаў, Украіна — 6 сакавіка 1983) — кампазітар, педагог, музычны публіцыст. Заслужаны артыст Беларускай ССР (1955), народны артыст Расіі (1980). Кандыдат мастацтвазнаўства (1935), прафесар (1941). Аўтар знакамітай песні «Арляня».

Біяграфія

Нарадзіўся 14 (1) студзеня 1904 года ў Бярдзічаве. Неўзабаве сям’я пераехала ў Васількаў. Бацька — Арон Самуілавіч Белы, урач, загінуў на фронце ў Першую сусветную вайну, маці — піяністка.

У 1929 годзе скончыў Маскоўскую кансерваторыю імя П. І. Чайкоўскага па класе кампазіцыі (вучыўся ў Г. Э. Канюса, М. Я. Мяскоўскага і М. С. Жыляева). Член Проколл (1925—1929) і РАМП (1929—1932). У 1931 годзе — рэдактар часопіса «За пралетарскую музыку».

У 1935—1948 гадах — выкладчык МДК імя П. І. Чайкоўскага (прафесар з 1941 года). У 1939—1948 гадах — член СК СССР. Кандыдат мастацтвазнаўства (1941).

У 1942—1948 гадах — адказны сакратар аргкамітэта СК СССР. У 1949—1952 гадах — прафесар па класе кампазіцыі Беларускай кансерваторыі імя А. В. Луначарскага. У 1954—1958 гадах — в. а. сакратар праўлення СК СССР. У 1957—1973 гадах — галоўны рэдактар часопіса «Музычнае жыццё». З 1974 года — кансультант і член рэдкалегіі часопіса «Музычнае жыццё».

Памёр 6 сакавіка 1983 года. Пахаваны на Данскіх могілках у Маскве.

Сям’я

• Жонка — музыкавед В. П. Расіхіна.
  • Сыны — фізік Віктар Віктаравіч Белы (быў у шлюбе з дзіцячай пісьменніцай С. Л. Пракоф’евай); матэматык Глеб Віктаравіч Расіхін.

Творчасць

Сярод твораў: вакальна-сімфанічныя паэма «Галодны паход» (1931), камерна-інструментальныя творы, у т.л. 4 санаты для фартэпіяна, вакальныя цыклы «Вайна» і «Свяціць заўсёды», музыка да спектакляў драматычнага тэатра, песні. Звяртаўся да беларускай паэзіі (песня «Маленькі лётчык» на верш Я. Купалы «Хлопчык і лётчык»), беларускага музычнага фальклору (фартэпіянныя п’есы «Беларускія напевы», «Беларуская калыханка і жартоўная», «Беларуская прэлюдыя»). Дзяржаўная прэмія СССР (1952).

Узнагароды і прэміі

• Сталінская прэмія трэцяй ступені (1952) — за песні «У абарону міру» і «Аляксандр Матросаў»
• народны артыст РСФСР (8.5.1980)
• заслужаны дзеяч мастацтваў РСФСР (28.6.1956)
• заслужаны артыст Беларускай ССР (1955)
• ордэн Кастрычніцкай Рэвалюцыі
• ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга (28.12.1946)
• два ордэны «Знак Пашаны»

Літаратура

• Белы Віктар Аркадзевіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 3. — 511 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3).
• Корев Ю. Виктор Белый. М., 1962;
• В. А. Белый: Очерк жизни и творчества: Статьи; Воспоминания; Материалы. М., 1987.